چكيده:

حضرت آيت الله غروي در جمع جبهه ي پيروان خط امام و رهبري استان قم در دو بخش كلي سخن گفته است. وي در بخش اول صحبت هاي خود با اشاره به بركات ماه مبارك رمضان، مطالبي را جهت بهره مندي بيشتر از باقي مانده اين ماه مطرح كرده است. ايشان با اشاره به سنت پيامبر خدا در اعتكاف در دهه ي آخر ماه مبارك رمضان، چندين فراز از مناجات هاي امام زين العابدين را در دعاي شروع و پايان اين ماه بيان كرده است.

آيت الله غروي در بخش دوم سخنانش به ضرورت بازبيني عملكرد افراد در سال 1388 پرداخته، تأكيد مي كند كه قصد ورود به موضوع چگونگي رخ دادن اين حوادث را ندارد، بلكه مي خواهد در مورد وظايف خودي ها در اين حوادث و بازبيني نحوه ي عملكردشان صحبت كند؛ زيرا اين بازبيني را به خصوص در اين ماه مبارك لازم و ضروري مي داند تا هم موجب جبران گذشته باشد و هم مانع از تكرار مجدد چنين اشتباهاتي گردد.

وي حفظ وحدت به خصوص با دوستان گذشته كه اكنون اختلاف سليقه موجب جدايي از آنان شده  است را لازم مي داند. همچنين اين كه عده اي تصور كنند با جدايي از جريان اصول گرايي رأي آورده اند را خطرناك توصيف مي كند. ايشان از جمله ديگر اشتباهات انجام گرفته به ايجاد فضاي تند و افراطي اشاره مي كند كه در آن هيچ اعتراضي تحمل نمي شود و مسئولين سطح بالاي كشور مورد بي مهري قرار مي گيرند. به نظر ايشان براي گريز از اين آفات بايد با حفظ اصول و چارچوب ها، آستانه ي تحمل خود را بالا ببريم و وحدت را سرلوحه ي امور قرار دهيم.

وي در پايان سخنان خود اشاره اي هم به مسائل فرهنگي جامعه مي كند و از آنجا كه فرهنگ را در حوزه ي وسيعي تعريف مي كند كه شامل تمام رفتارها وارزش هاي ثابت انسان ها در جامعه مي باشد، خواستار مهندسي فرهنگي عميق به معني واقعي آن در شوراي انقلاب فرهنگي مي شود.

بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله رب العالمين وصلي الله علي سيدنا و نبينا ابالقاسم محمد و علي اهل بيته الطيبين الطاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين.

امروز روز قدس بود و روزي بود كه به احتمال زياد شب آن شب ليله القدر، شب جُهَني بود، همه ي عزيزان بحمدالله از عبادات مختلف و شئون مختلفي برخوردار بودند. اميدوارم هم شب زنده داري و اِنابه و توبه ی ديشب، و هم اين حركتي كه در جمعه ي آخر ماه رمضان كه يادبود حضرت امام راحل قدس سره بود كه خود در جاي خودش يك جهادي است عليه ظلم و عليه رژيم صهيونيستي انجام داديد، انشاء الله مقبول خداوند قرار بگيرد.

توجه به بركات ماه رمضان

سخنراني بسيار پخته و بجا و پر مطالعه ي رئيس محترم مجلس شوراي اسلامي، نماينده ي محترم قم را هم در مراسم نماز جمعه شنيديم و انصافاً لذت برديم. مهمترين مطلبي كه به ذهنم مي رسد طرح كنم، اين است كه به هم تذكر بدهيم كه كمتر از يك هفته از ماه رمضان باقي مانده! در روايات نقل شده كه پيامبر اكرم وقتي كه دهه ي آخر ماه مبارك مي رسيد، كمر خود را براي عبادت بيش از پيش مي بستند و متوقّل در عبادت مي شدند، بلكه دهه ي آخر ماه رمضان را در مسجد معتكف مي شدند. اصلاً اعتكافي كه زمان خاص دارد و سنّت است در ماه مبارك رمضان است و پيامبر بر آن سخت اصرار داشتند و حتي وقتي به جنگي مي رفتند و موفق نمي شدند، آن را در سال بعد قضا مي كردند و اعتكاف شان را بيشتر مي كردند، يك چادر كوچكي در مسجد مي زدند و مشغول عبادت مي شدند. اين را بدين جهت عرض مي كنم كه معمولاً بيست و سوم ماه مبارك رمضان كه مي گذرد مثل اين كه انرژي ما كم مي شود و گويا داريم روزشماري مي كنيم براي تمام شدن ماه و اين بسيار جاي تأسف دارد.

 آدم وقتي دعاي وداع امام چهارم را در صحيفه ي سجاديه مي خواند، مي بيند گويا امام از معشوقش جدا مي شود! هم در دعاي شروع ماه مبارك رمضان و هم در دعاي وداع اين ماه مبارك، حضرت تعبيرات عجيبي دارند، مثلاً در شروعش حضرت مي فرمايد: «اللهم اشحنه بعبادتنا ايّاك»؛ ما را به تمام وجود موفق كن به عبادت خودت. «وزيّن أوقاته بطاعتنا لك»؛ زمان هاي ما زينت بخش اطاعت تو باشد؛ يعني اگر وقت انسان زينتي دارد، ارزشي پيدا مي كند، آن موقعي است كه در اطاعت تو به سر مي برد. «واعنا في نهاره علي صيامه»؛ روز را به من كمك بده كه بتوانم روزه بگيرم. «وفي ليله علي الصلاه»؛ كه شب نماز بخوانم. «والتورع إليك»؛ زاري داشته باشم در برابر تو. «و خشوع إليك»؛ در برابر تو خاشع باشم.

«و الذلة بين يديك»؛ خودم را در محضر تو ذليل ببينم، هيچ ببينيم، پوچ ببينم. «حتي لا يشهد نهاره علينا بغفلة»؛ طوري نباشد كه روز ما با غفلت بگذرد. «ولا ليله بتفريط»؛ شب ما با تفريط و وقت گذراني بگذرد! وقت را از دست بدهيم! اين وقت ها قابل برگشت نيست، يك لحظه اش هم برنمي گردد. در بين خودمان، كساني امثال خودمان سال گذشته بودند و امسال در بين ما حضور ندارند. از اين فرصت ها بايد واقعاً استفاده بشود.

در بياني حضرت وقتي مي خواهند در جايگاه ماه مبارك رمضان ورود كنند، حمد و ستايش خدا مي كنند تا به اينجا مي رسد كه خدا راه هايي را به سوي خود گذاشت: «والحمدلله الذي جعل من تلك السبل شهره شهر رمضان شهر الصيام شهر الاسلام شهر الطهور شهر التمحيص و شهر القيام» تعبيرات، تعبيراتي بسيار گيراست كه مي فرمايند يكي از راه هايي كه خدا ترسيم كرد كه ما با آن تقرّب پيدا كنيم ـ اصلاً ما براي اين جهت خلق شديم ـ راه  ماه رمضان، ماه روزه است كه از آن به شهر اسلام، تعبير مي شود. اين ماه به عنوان شهر اسلام و شهر پاكي تلقي شده است، انسان بايد سعي كند غبار هاي روحي و معنوي كه با اعمال و رفتار خودش پديد آورده، يا دست كم اين غبارهايي كه به طور طبيعي در ارتباط با اين دنيا و با افراد و اشخاص آن بر وجودش نشسته است را بزدايد. «شهر التمحيص» يعني اين كه انسان بتواند خودش را از ناخالصي ها، از رياها، از دورويي ها و از دورنگي ها پاك كند. «شهر القيام» هم يعني اين ماه، ماه قيام است.

 من مقيّدم در اينجا وظايفي را که براي ما مشخص كرده اند را عرض كنم، زيرا گمان نمي كنم موضوعي مهم تر از اين مسئله باشد تا به  خودمان بيائيم. البته بحمدالله همه موفق اند، اين را عرض مي كنم براي خودم، براي اين كه يك مقدار از اين حالت غفلت در اين چند روزه ي ماه مبارك رمضان بيرون بياييم.

«ووفقنا فيه لأن يصل أرحامنا بالبر و السلم»؛ توفيق بده كه ما پيوند بيشتري به ارحام مان پيدا كنيم و كمك شان كنيم، نيكي داشته باشيم، و بتوانيم به آن ها رسيدگي كنيم؛ «و أن نتعاهد جيراننا بالافضال و العطية»؛ هواي همسايه ها را داشته باشيم كه اگر كمبودي دارند به كمبودشان رسيدگي كنيم. «وأن يخلص اموالنا من التبعات»؛ اگر در اموال ما حق ديگران است، اموال ديگران است، حقوق ديگران است، آن ها را پاك كنيم؛ «و أن يطهرها باخراج الزكوات»؛ اگر احياناً مسائل مالي ما حل نشده، خمس و زكات را نداديم و هنوز تعلق به اموال ما دارد پاك شان كنيم، وقتش ماه رمضان است. «و أن نراجع من هاجرنا»؛ اگر كساني از ما فاصله گرفتند هواي آن ها را داشته باشيم، آن ها را به صحنه بياوريم! و حتي تعبير اين است كه به كساني كه به ما دشمني كردند، كمك كنيم: «و عن نسالم من عادانا»؛ كساني كه با ما دشمني كردند با آن ها از در سلم بيرون بيایيم. اينها وظايف مختلفي است كه در ماه مبارك رمضان است.

 ماه مبارك رمضان براي همين است كه انسان خودش را بار ديگر مورد توجه قرار بدهد، به شعور و خودآگاهي واقعي خودش دست پيدا كند. ببيند وظايف فردي خودش را خوب انجام داده؟ وظايف اجتماعي خودش را خوب انجام داده، يا اين كه نسبت به همه بدهكار است؟

بازبيني و عملكرد ما در فتنه سال 88

من به اين مناسبت عرض مي كنم، اين شرايطي كه به خصوص بعد از انتخابات پديد آمد، شرايط مناسبي نبود. حالا علل چه مسائلي بود، علل اصلي و علل ضميمه اي چه بودند و چطور افراد در اين رابطه امتحان شدند، بماند. من وارد اين بحث نمي شوم؛ چون خيلي هايش را حاضر نيستيم بشنويم؛ ولي شرايط خوبي نبود و زمينه اي شد براي اين كه دشمنان ما در داخل و خارج به ما طمع ورزي كنند. البته بحمدالله فتنه كنترل شد، ولي علل و عواملي داشت.

تكليف ما اين است كه برگرديم ببينيم آيا ما وظيفه مان را در اين حوادث درست ايفا كرديم؟ آيا ما دچار افراط و تفريط شديم؟ فرق نمي كند! چه به عنوان اصولگرا يا به عناوين ديگر. آيا زبان خودمان را درست به كار برديم؟ آيا در چارچوب عمل كرديم و سخن گفتيم، يا خدايي نكرده بسياري از سخنان، باعث جدايي دوستان از ما شد، يا كساني كه احياناً زاويه هاي مختصري داشتند، زاويه هايشان بيشتر شد، يا زمينه ي اين فراهم شد تا ديگران بهتر بتوانند از آن ها استفاده كنند. ما برگرديم به خودمان و توجه كنيم به خودمان كه خدايي نكرده اين وحدتي كه بين ما به وجود آمده و الآن هم بحمدالله هست، خدايي نكرده مورد تهديد واقع نشود.

 ماه مبارك رمضان ماهي است كه انسان به خودش برگردد. ماه تمحيص است. ماه طهور و پاكي است. آنچه را كه گفتيم، مرضيّ خدا بود؟ آنچه نوشتيم مرضيّ خدا بود؟ آنچه گاهي شعار داديم مرضي خدا بود؟ برگرديم، ببينيم چه علل و عواملي آن مشكلات را براي ما پديد آورد تا دوباره آن ها تكرار نشود، چون خيلي مهم است.

الآن هم مهم ترين چيزي كه بايد مورد توجّه ما باشد اين  است كه كساني كه همفكر هستند و در چارچوب نظام اسلامي فكر مي كنند و انقلاب را قبول دارند، حكومت ديني را قبول دارند، ولايت فقيه را قبول دارند، اينها با هم وحدت داشته باشند. اينطور نباشد كه خدايي نكرده يك اختلاف سليقه اي زمينه بشود براي اين كه احياناً ما از هم فاصله بگيريم و يا گاهي مواقع متأسفانه ما خودمان را گويا جدا كنيم از اصولگراها، بگویيم ما رأي آورديم نه به عنوان اصولگرا. اينها خيلي خطرناك است و نبايد يك زاويه ي ديگري ايجاد كنيم و بگویيم ما يك جريان ديگري هستيم فوق ديگران. اينها بايد مورد توجه ما قرار بگيرد.

سعي نكنيم بين تمام دوستان گذشته و حتي كساني كه در يك اختلاف سلايقي دچار اشتباهاتي شدند، يا احياناً منحرف شدند، ولي در چارچوب نظام هستند و حاضرند روي چارچوب نظام باشند و قانون اساسي و نظام اسلامي و ولايت فقيه را قبول دارند بين آن ها فاصله ايجاد كنيم. همه بايد يك صداي واحد داشته باشيم در برابر دشمنان، تا بتوانيم آن وظايفي كه انقلاب به عهده ي ما گذاشته و اسلام به عهده ي ما گذاشته را انجام بدهيم.

 ماه رمضان ماه بسيار خوبي است براي اين كه ما بتوانيم اين تجديد نظرها را نسبت به خودمان داشته باشيم. يكي از عبادات و بلكه بالاترين عبادت تفكّر است. تفكري كه بتواند راه انسان را تصحيح كند. مسير انسان را هموار و تسهيل كند. اين از بالاترين عبادات است. بايد به وحدت با هم فكر كنيم و توجه داشته باشيم. اين طور نيست كه همه يك جور فكر كنند، همه احياناً مثل ما فكر كنند. البته چارچوب بايد حفظ بشود، اصول بايد حفظ شود.

 در روايت بسيار جالبي امام صادق مي فرمايد: «يا عبد العزيز إن الايمان عشر درجات»؛ ايمان ده درجه دارد. «بمنزلة الصلّم»، مثل نردبان مي ماند. «يسعد منه مرغات بعد مرغات»، پله به پله انسان بالا مي رود. بعد مي فرمايد: «ولا يقولنّ صاحب الاثنين لصاحب الواحد لست علي شيء»؛ آن كسي كه دو تا پله رفته بالا نسبت به كسي كه يك پله بالا رفته نگويد تو چيزي نيستي! تو ايمان نداري. حضرت مي فرمايند: «حتي ينتهي إلي العاشر»؛ تا اين كه انسان به آن پله ي دهم برسد. «ولا تثبت من هو دونك»؛ كسي كه پائين تر است آن را ساقط نكن، يا نبايد او را ساقط بپنداري! براي اين كه سبب مي شود آن كسي كه فوق تو هم هست تو را ناديده بگيرد. «فيسقطك من هو فوقك. و إذا رأيت من هو أسفل منك»؛ اگر ديد شخصي مرتبه ي پائين تري دارد، «أسفل منك لدرجةٍ فارفعه إليك»؛  تلاش داشته باش و او را بالا بياور. «ولا تحملّن عليه ما لا يتيق»؛ اگر احياناً مي بيني كه آن طور ظرفيت ندارد بر او تحميل نكن. «فتبصره»؛ او را شكستي، «و فإن من كسر مؤمناً فعليه جبرُه»، كسي كه مؤمني را بشكند جبرانش به عهده ي خودش است، عهده دار اين جهت است.

لذا بايد حواس مان جمع باشد، خدايي نكرده اگر يك كسي انتقاد مي كند، مخالفت تلقي اش نكنيم. نبايد ظرفيت هايي كه افراد در انقلاب دارند و مي توانند بروزش بدهند را مورد تهديد قرار بدهيم؛ آن هم انتقادي كه شكننده نيست، تضعيف كننده نيست. اين فضاهاي تند و افراطي را ما بايد در قم و جاهاي ديگر كنترل كنيم.

در اين فضاهاي تند گاهي بعضي از مسئوليني كه افتخار ما هستند، مورد بي مهري قرار مي گيرند و ديگران هم نگاه مي كنند و سكوت مي كنند، چرا؟ اگر ما خودمان را نتوانيم تحمل كنيم، چطور انتظار داريد كه ديگران ما را تحمّل كنند؟ چرا ما سكوت كنيم؟ چرا اگر بعضي از جاها مي نشينند و حركاتي براي تضعيف بعضي از مسئولين درجه ي يك كشور انجام مي دهند، سكوت حاكم مي شود و كسي حرف نمي زند، كسي اعتراض نمي كند، ما مسئوليم. بنابراين اگر منتقد را مخالف تلقي

كنيم و مخالف را معاندش كنيم و معاند را محاربش كنيم، اين حركت هاي تند غلط است. به خدا نتيجه اش غير از اين كه لطمه به خود اصولگراها وارد كند، هيچ اثر ديگري ندارد. برخلاف شرع و برخلاف شريعت هم هست.

 اصولگرا كه چيز تازه اي نيست. اگر ما بخواهيم برايش توضيحي بدهيم جزء مؤلفه هاي ايمان است. ايمان هم مراتب دارد و بايد تحمل كنيم. بايد آستانه ي تحمل ما بالا برود. اين طور نباشد كه سكوت كنيم هر كسي هر خلافي هم بخواهد انجام بدهد، خلاف قانون هم بخواهد انجام بدهد، تا كسي اعتراض كند و اشكالي كند، بگويند شما مخالفيد، شما ضدّ ولايت فقيه هستيد، نبايد اين طور باشد. بحمدالله مقام معظم رهبري در صحبت هايي كه هم براي كارگزاران و هم براي هیأت دولت داشتند، نكاتي كه بايد مطرح بشود را فرمودند.

اهتمام بيشتر به مسائل فرهنگي

در مسائل فرهنگي هم ما بايد بسيار جدي باشيم. چون بسيار دير شده است من در اين قسمتي كه عزيزمان اشاره كردند نمي خواهم ورود پيدا كنم. وقتي شوراي انقلاب فرهنگي آمد، گويا نقطه ي اتكايش مسئله ي دانشگاه ها بود، در حالي كه در آن زمان وقت آن بود كه بالأخره يك انقلابي در فرهنگ ما پديد بيايد. آن هم محدود شد به يك سري زمينه هاي بسيار محدود، آن هم آن طور كارايي نداشت، آن قسمت هايي كه بايد سرمايه گذاري مي شد، سرمايه گذاري نشد، در حالي كه فرهنگ مقوله بسيار وسيعي است. البته از سال 83 مقام معظم رهبري تذكراتي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي دادند و الآن اين عزيزان در اين مقام هستند كه در واقع مهندسي فرهنگي كشور را ترسيم كنند. البته اين كار، كارِ بسيار سختي است، در تمام زمينه ها، چون فرهنگ شامل تمام رفتارها و ارزش هاي ثابت انسان ها در يك جامعه مي شود. شرايط بسيار سخت است. با اينكه هر موقعي كه اين كار انجام بگيرد خوب است، ولي چون دير شده بايد تمام تلاش ها گذاشته شود كه انشاء الله اين قانون تثبيت شود و همه ي مجريان هم توجه به آن كنند. اين طور نباشد كه بهانه در بياورند، مثل قضيه ي بي بند و باري نباشد كه بعضي زحمت مي كشند و تلاش مي كنند، مقام معظم رهبري تأكيد دارند ولي ديگران ساز خودشان را مي زنند و حتي گاهي اوقات تضعيف مي كنند،  نبايد اين چنين باشد.

به هر حال وظيفه ي ما اين است كه توجه كنيم كه اين انقلاب، امانت الهي است. پاي اين انقلاب، خون هزاران و بلكه صدها هزار و بلكه يك ميليون شهيد ريخته شده، ما در برابر اين انقلاب و در برابر ارزش هاي انقلاب و اصالت هاي انقلاب محويم. اين طور نيست كه مسئول نباشيم، بلكه مسئوليم و بايد هر كسي در حدّ  خود تلاش كند و مهم ترين چيزي كه در اين رابطه بايد مورد توجه ما ـ به خصوص اصولگراها ـ باشد، مسئله ي وحدت شان است. در مرحله ي اول وحدت بين خودشان كه افتراق نباشد. افتراق در جايي است كه پاي غير خدا باشد، و الّا هر جا كه خدا باشد وحدت هست و اختلاف و تشتت از بين می رود.

اللهم صل علي محمد و آل محمد